10 dingen die jij als leerkracht – op afstand – kunt doen
door Mirelle Valentijn Nu de scholen langer gesloten blijven, is het belangrijk dat we de aandacht geven aan het sociale aspect en het welbevinden van de leerlingen. Binnen het kenniscentrum krijgen wij veel vragen van professionals die betrekking hebben op sociale veiligheid in tijden van corona. De komende drie dagen zullen wij drie artikelen met jullie delen om jullie hierbij te ondersteunen. In de tweede week van de schoolsluiting organiseerde ik mijn kring op maandagochtend via Google Meet. Al in de eerste vijf minuten plaatsten verschillende kinderen scheldwoorden in de chat.
Marilou
leerkracht van groep 6 op de basisschool
Een aantal van mijn groepen waren al niet sociaal veilig op school. Ik merk dat dit nu doorgaat tijdens de online lessen. Leerlingen maken tussen de les door kwetsende en grensoverschrijdende opmerkingen, over elkaar of noteren reacties in de chat. In deze groepen kom ik nauwelijks aan lesgeven toe. Ik heb dit bij de mentoren kenbaar gemaakt, maar merk dat zij ook zoekende zijn, hoe hier nu begeleiding bij te geven?
Ruth
Docent aardrijkskunde in de onderbouw op het voortgezet onderwijs.
Terwijl ik mijn lessen via Teams aan het geven was, werd ik meerdere keren uit de les gezet door mijn leerlingen uit het derde leerjaar.
Mark-Jan
Docent Duits
Shamilah belde mij in tranen op. Via de speciaal door de schoolsluiting aangemaakte groepsapp hebben leerlingen uit haar klas haar telefoonnummer in hun bezit gekregen. Zij had het al zo lastig op school en nu gaat tijdens deze weken het pesten gewoon door, maar nu ook digitaal. Ze sturen stickers, maken foto’s van haar camera beelden en reacties in de chat tijdens de online lessen en sturen die aan haar terug met allerlei bewerkingen
Anoniem
leerkracht van groep 7
Ook nu, tijdens thuisonderwijs en les op afstand, komt fysiek, verbaal, materieel, relationeel en digitaal pesten voor. Het gedrag van leerlingen tijdens het volgen van lessen vanuit de thuissituatie komt vaak overeen met het gedrag dat zij op school laten zien. Doordat zij nu letterlijk op afstand van de docent zijn, kan het zelfs zijn dat het negatieve gedrag in de omgang met elkaar en in reactie op de docent toeneemt. Grenzen worden sneller overschreden en gevolgen zijn minder zichtbaar.
Leerkrachten en mentoren, zijn ook nu de aangewezen personen om zich in te zetten voor het vasthouden of herstellen van sociale veiligheid in de groep. Dat vormt door les op afstand een extra uitdaging.
10 dingen die jij als leerkracht of mentor kunt doen
OOK AL BEN JE NU OP AFSTAND
(Klik op de tips om verder te lezen…) 1. Heb aandacht voor de impact van deze periode op leerlingen, ouders en professionals. Van alle betrokkenen bij thuisonderwijs en les op afstand wordt gevraagd zich aan te passen aan een situatie die we niet eerder hebben meegemaakt. Dat brengt de nodige spanningen en zorgen met zich mee. Velen van hen worden overvraagd of uitgedaagd buiten de comfortzone te gaan. Via het online contact met elkaar krijgen ze een inkijkje in ieders thuissituatie. Daarbij voelt lang niet iedereen zich even comfortabel en veilig. Er kunnen ook nieuwe signalen boven komen over interacties tussen leerlingen, pesten en bijzonderheden in thuissituaties. Handel bij zorgen en biedt gepaste ondersteuning. 2. Ken je kwetsbare leerlingen en check of ze oké zijn. Het is belangrijk om je kwetsbare leerlingen op school en in de groep waar je verantwoordelijk voor bent als professional te kennen. Juist in een periode als deze, waar zij uit hun dagelijkse routine, ritme en activiteiten worden gehaald kunnen zij extra kwetsbaar zijn. Daarmee neemt ook hun weerbaarheid af en daarmee de kans op vatbaarheid voor pesten toe. Tegelijkertijd kan er nu ook juist een periode aanbreken waarin er een betrekkelijke rust ontstaat. Sommige leerlingen zullen daardoor ontspannen. De dagelijkse confrontaties en pestincidenten nemen af. Dat doet de weerbaarheid en veerkracht vaak goed. Heb je onvoldoende zicht op de kwetsbaarheid van jouw leerlingen, dan kun je gebruik maken van informatie die bekend is uit de monitoring en bewust stil staan bij zaken als:- omgaan met grenzen, sub-assertief of agressief gedrag, emoties
- slachtoffer van pesten (in het verleden)
- contact met leerlingen op school en in de klas
- contact met leerkrachten en docenten
- gezinsfactoren
- relatie leerling & ouders met school
- lichamelijke signalen of belemmeringen
- verzuim
- schoolprestaties
- LHBTI
- overige kwetsbaarheden (o.a. psychische-, gedrag- en ontwikkelingsproblematiek, leerproblemen)
- Hoe is dit tot nu toe gegaan?
- Wat kan beter?
- Zijn er al groepsafspraken gemaakt binnen de groep op school? Fijn! Dan is het waardevol om te toetsen aan welke afspraken wordt voldaan en welke meer aandacht behoeven of toegevoegd dienen te worden.
- Zijn er nog geen groepsafspraken? Dit is een kans! Werkt toe naar een lijst van afspraken waarin het omgaan met elkaar en omgaan met les op afstand, thuisonderwijs, huiswerk duidelijk naar voren komt. Formuleer de afspraken vanuit een gezamenlijke brainstorm in termen van positief en gewenst gedrag, dat wat je wel wilt zien.
Afstemmen is tot slot het sleutelwoord bij les op afstand en thuisonderwijs.
Net als in de klas zijn de behoeften, mogelijkheden en het tempo waarin leerlingen leren verschillend. Net als in de klas is het belangrijk om met leerlingen en nu ook ouders te onderzoeken en ervaren wat werkt. Als professional weet jij wat past bij jouw school, jouw groep, jouw leerlingen en kunt dat actief onderzoeken. Deze periode doet een groot beroep op je creativiteit en inventiviteit en het leveren van maatwerk.
Het betekent dat je oog hebt voor groepsdynamiek, sociale verhoudingen en kwetsbare kinderen.
Fijn dat jij dit artikel hebt gelezen.
Dank daarvoor!
De wereld kan meer mensen gebruiken zoals jij! Ook straks, na corona. In het werken met kinderen kun je elke dag het verschil maken als het gaat om sociale veiligheid. Iemand zoals jij die tegen ze kan zeggen: hou moed, houd vol, ik ben er voor jou, ik ben er voor de groep.Spreekt onze werkwijze je aan?
Lees dan meer over de opleiding tot trainer en anti-pestcoördinator, of neem contact op met een van onze trainers via de website.
Ik zie mijzelf nog liggen, huilend op mijn bed tussen mijn knuffelberen, 11 jaar oud was ik. Opnieuw werd ik gepest. Ik zat net in de brugklas. Ik ontwikkelde een negatief zelfbeeld, krijg hyperventilatie aanvallen en had last van faalangst. Ik schreef in mijn dagboek op de dagen dat ik mij afvroeg of ik nog wilde leven.
Wat had ik graag een professional gehad die mij leerde omgaan met pesten. Ik was klein, gevoelig, slim, droeg een bril, had acne. Ik wist toen niet dat dat alleen dingen zijn waarmee ik werd gepest.
Waarom ik werd gepest, begreep ik pas later. Ik was niet weerbaar, de groep waarin ik zat was onveilig, mijn ouders wisten niet hoe ze mij aan de praat konden krijgen en ik vertelde niets, sommige professionals probeerde de situatie in de groep te beïnvloeden, maar hun aanpak had niet het gewenste effect.
Mijn negatieve ervaringen heb ik omgezet in een positieve vorm. Vanuit onze Stichting Omgaan met Pesten en mijn eigen praktijk hebben we in de afgelopen jaren duizenden kinderen, jongeren, volwassenen en pedagogisch professionals geholpen.
Door mijn werk vanuit het kenniscentrum kan ik veel meer kinderen de toegang tot die professional geven die ik zelf zo graag had ontmoet als kind! Wil jij ook weten hoe jij kunt helpen? Lees dan meer over onze opleidingen tot trainer en anti-pestcoördinator, of schakel een trainer omgaan met pesten in om een kind te verwijzen.
