VROUW-lezeres Sandra is bang dat haar kind op de middelbare school gepest zal worden, omdat dat nu ook op de basisschool gebeurt. Hoe kan ze dat voorkomen?
Tekst door: redactie VROUW
„Mijn kind van 11 wordt al een paar jaar gepest op de basisschool. Dat doet me veel pijn, maar in zekere zin hoop ik ook dat het einde in zicht is. Hij gaat volgend jaar namelijk naar de middelbare school. Ik hoop dat daarmee een nieuwe periode voor hem aanbreekt in alle opzichten, maar ik ben tegelijkertijd ook bang.”
„Want wie zegt dat het op de middelbare school niet allemaal van voren af aan begint? Wie zegt dat hij niet weer gepest wordt? Ik zou het vreselijk vinden als hij vanaf de eerste klas alweer het mikpunt wordt. Kan ik dat voorkomen?”
Kwetsbare kinderen
De overstap naar de middelbare school is sowieso al spannend, maar voor kinderen die kwetsbaar zijn, geldt dat nog meer. Dat vertelt Mirelle Valentijn van Kenniscentrum Omgaan met Pesten. „Een kind dat gepest wordt op de basisschool kan extra opzien tegen de overstap, omdat hij denkt dat het zich allemaal zal gaan herhalen. Het ontmoeten van nieuwe kinderen zal spannend worden, zeker omdat de sociale informatieverwerking bij een gepest kind verstoord is. Het kind is bijvoorbeeld niet goed meer in staat om per ongeluk en expres van elkaar te onderscheiden en zal niet goed kunnen inschatten wanneer een klasgenoot positieve of negatieve bedoelingen heeft. Hoe bedoelt dat meisje dat grapje? Zit ze me uit te dagen, probeert ze zichzelf te profileren of bedoelt ze het juist leuk? Een gepest kind zal al snel concluderen: zie je wel, het overkomt me weer.”
Gelukkig kun je nu al met je kind aan de slag om hem voor te bereiden en sociale situaties beter te leren interpreteren, vervolgt Valentijn. „Praat er met je kind over om alvast te oefenen. Hoe neem je een situatie waar en welke betekenis geef je eraan? Leg hem scenario’s voor: als dit gebeurt, wat zie en hoor je dan? Wat zie je anderen daaromheen doen of zeggen? Welke gedachten heb je dan? Wat doe je dan?”
Meningsverschil of pesten
„Je kunt ook putten uit ervaringen die je kind op dit moment op school heeft en deze nabespreken. Was het pesten of een meningsverschil? Welke mimiek nam je waar en welke interactie had de dader met andere kinderen? Vervolgens kun je je kind stimuleren om positieve gedachten in het hoofd toe te laten, waardoor hij meer begrip krijgt op emoties als angst of boosheid. Zo’n gedachte kan zijn: ik adem rustig, kom voor mezelf op of geef aan waar ik last van heb. Zo maakt het kind een sterke, assertieve en weerbare indruk. Als je je kind dit nu leert, kan dat straks op de middelbare school helpen als hij zich moet profileren in een nieuwe klas. Daardoor kan een klasgenoot aanvoelen dat hij of zij geen macht op je kind kan uitoefenen en kan een herhalend patroon worden voorkomen.”
Ga je van de zomer nog op vakantie? Ook dan kun je oefenen met je kind. „Juist op vakantie is dat prettig, buiten de schoolse setting en in een omgeving waar weinig spanning is. Stimuleer contact met nieuwe en nog onbekende leeftijdsgenoten op vakantie, want alle successen die daar geboekt worden, vergroten het zelfvertrouwen enorm. Deze positieve ervaringen nemen kinderen mee naar de brugklas.”
Pestverleden
Ouders hoeven volgens Valentijn niet huiverig te zijn om de mentor van de nieuwe middelbare school in te lichten over het pestverleden van hun kind. „Ik raad het echt aan om het vanaf het eerste moment al te benoemen. Veel ouders denken: mijn kind maakt een nieuwe start, daar hoeven we nog geen stempel op te drukken. Maar juist voor een kind dat al beschadigd is, is het heel prettig dat een mentor vanaf het begin kan letten op subtiele signalen. Als een mentor het pestverleden niet kent, kunnen signalen gemist worden: loopt een kind net wat vaker alleen door de gangen, lukt het samenwerken niet goed, blijft hij vaak als laatste over bij groepjesvorming? Een mentor kan daar, zonder dat de klas het merkt, in bijsturen en het kind bespreken in het teamoverleg.”
„Betrek je kind ook vooral in dat gesprek met de mentor”, vervolgt Valentijn. „Bereid dat voor en vraag: wat zou jij nodig hebben van de mentor? Wat denk je dat er lastig gaat worden en wat kan de school daarin betekenen?” Het kan natuurlijk ook nog eens zo zijn dat de pester naar dezelfde school gaat als je kind. Het is echter niet in steen gebeiteld dat dat ook direct mis zal gaan, stelt Valentijn. „De groepsdynamiek is op een nieuwe school helemaal anders. Een pester moet ook opnieuw zijn of haar plekje vinden en kan zich straks misschien heel anders opstellen. Natuurlijk kan het ook zo zijn dat het echt een reële angst is dat de pester weer zal pesten; bespreek dat ook met een mentor of de nieuwe school en verken mogelijkheden voor plaatsing in een andere klas dan de pester.”
Bron: VROUW
Hulp inschakelen van een sta sterk trainer
Onze professionele trainers zijn werkzaam vanuit hun eigen praktijk, school of organisatie. Tijdens hun intensieve opleiding hebben zij geleerd te werken met de Sta Sterk methodiek. Scholen, buitenschoolse opvang, (sport)verenigingen en andere organisaties waar kinderen en jongeren samenkomen, kunnen terecht voor deskundigheidsbevordering van professionals en vrijwilligers, ondersteuning bij de verdere ontwikkeling van het sociaal veiligheidsbeleid en het vergroten van kennis en vaardigheden voor ouders en andere opvoeders.
Ook geven onze trainers Sta Sterk workshops en Feel Fine Online workshops en de antipestprogramma’s ‘Sta Sterk op School’ en ‘Omgaan met Elkaar’ aan groepen en binnen het basis- en voortgezet onderwijs. Ouders kunnen hun kind aanmelden voor een Sta Sterk training en de brugklastraining Stevige Stap.
